Šta videti u okolini Ivanjice – Rimski most i Hadži-Prodanova pećina
Prva stvar koja mi pada na pamet kad pomislim na Ivanjicu jeste školska rekreativna nastava. Tada nisam imala priliku da zaista upoznam Ivanjicu, ali tokom prvomajskih praznika, ovo šarmantno mesto postalo je naša polazna tačka za istraživanje prirodnih lepota ovog kraja.
Smeštena u kotlini između obronaka Golije i Javora, na obali reke Moravice, Ivanjica pripada Moravičkom okrugu i nosi bogatu istoriju. U doba Osmanlijskog carstva bila je deo Sjeničke nahije, poznata po hanu – putnoj stanici koja je povezivala Sjenicu, Novu Varoš, Požegu i Čačak. Upravo po njivama koje su okruživale han, Ivanjica je dobila ime.
Danas, ovaj gradić predstavlja spoj bogate prošlosti i prirodnih čuda, idealno mesto za istraživanje i uživanje.
Šta videti u Ivanjici?
Budući da je tempo bio brz i da nam vreme nije bilo baš naklonjeno u svakom trenutku, grad smo obišli samo koliko smo stigli. Prolazeći kroz centar ne možete a da ne čujete huk reke Moravice koja protiče kroz Ivanjicu. Zvuk dolazi od Hidrocentrale Moravica na istoimenoj reci koja potiče iz 1911. godine i smatra se jednom od najstarijih hidrocentrala u Srbiji. Pre same brane reka pravi jezero, a potom nastavlja svoj put protičući ispod čuvenog Kamenog mosta.
Ovaj Kameni most u Ivanjici nalazi se na Javorsko – Dragačevskom putu i predstavlja najveći jednolučni most na Balkanu, sagrađen po principu klinova, bez vezivnog materijala. Gradili su ga italijanski majstori 1904 – 1906. godine sa ivanjičkim preduzimačem Blagojem Lukovićem. Sve se to može i pročitati na table pored mosta.
Crkva Sv. Cara Konstantina i Carice Jelene
U samom centru Ivanjice nalazi se Crkva Sv. Cara Konstantina i Carice Jelene, podignuta između 1836. i 1838. godine, svega tri godine nakon osnivanja varošice. Ovo je jedini sačuvani objekat iz tog perioda u Ivanjici. Crkva je preživela dva velika požara u kojima je stradala cela varoš, a njen živopis, delo slikara Dimitrija Posnikovića iz 1862. godine, očuvan je u potpunosti.
Rimski most u selu Kumanica
Naravno da smo posetili i Rimski most koji se nalazi uzvodno uz reku Moravicu, u selu Kumanica na svega par kilometara od Ivanjice. Ovaj kameni most, uprkos svom imenu, zapravo potiče iz 15. veka i bio je deo puta koji je spajao Ivanjicu i Sjenicu. Danas naravno nije u upotrebi i više predstavlja kulturni spomenik koji mami posetioce. U blizini mosta nalazi se i stara vodenica potočara.
Hadži-Prodanova pećina
Na sasvim drugom kraju grada nalazi se sasvim drugačije čudo prirode – Hadži-Prodanova pećina. Pećina je ime dobila po Karađorđevom vojvodi Hadži-Prodanu Gligorijeviću koji je u pećini skrivao zbegove od turske vojske. Pećina je u narodu poznata i pod nazivom Šljapaja, kao i Rašćanska pećina po Rašćanskoj reci.
Pećina je otvorena za posetioce i to u dužini od oko 400 metara. Pećina ima 2 sprata od kojih je za posetu obezbeđen samo ovaj prvi. Nakon ulaznog hodnika, nailazi se na veliku dvoranu bogatu pećinskim nakitom i čija se visina kreće od 16 do 20 metara. Ulazni deo u pećinu širine je oko 3 metra, nakon kojeg se nalaze prostrane dvorane dužine do čak 50 metara i 15 metara širine. Istraživanje pećine nije ni približno završeno, šta više tek je započeto. Tokom iskopavanja u pećini su pronađeni ostaci iz starijeg gvozdenog doba, kao i brojni ostaci životinja. Takođe pronađen je i jedan raritet a to je alat od kvarca koji se smatra jedinim svoje vrste u Evropi. Svi pronađeni primerci čekaju svoj trenutak da budu jednog dana istaknuti bilo u samoj pećini bilo u muzeju u gradu. Pećina definitivno ima ogroman potencijal i iskreno se nadamo da će biti prilike da se nastave istraživanja iste.
Sam ulaz u pećinu je skriven iza crkvice koja je poznata pod imenom Adžijina. Današnja crkvica je zapravo rekostrukcija one iz 1809. godine koja je nažalost bila srušena tokom izgradnje obližnjeg puta. Nadamo se da će crkvica i pećina preživeti i nadživeti obližnji kamenolom, budući da je iskopavanje kamena u ovom kraju izrazito zastupljeno.
Kako doći?
Do Ivanjice iz Beograda vode dva magistralna puta – jedan preko Čačka, a drugi preko Užica i Požege. Grad je povezan sa Čačkom i preko Guče, dok sa Kraljevom ima vezu preko Kaone i Studenice. Preko Sjenice i Novog Pazara izlazi na Ibarsku magistralu, dok preko Nove Varoši vodi ka Prijepolju, Crnoj Gori i Jadranskoj obali. Ivanjica je udaljena 224 km od Beograda, 120 km od Novog Pazara, 80 km od Čačka i 40 km od Požege.
Leave a Reply